Jeszcze kilka lat temu dla wielu z nas książki stanowiły jedną z popularniejszych rozrywek Obecnie czytanie stało się wyraźnie niemodne – w 2014 roku zaledwie 11% Polaków przeczytało siedem i więcej książek, a ponad połowie (58% badanych) nie udało się przebrnąć choćby przez jeden tytuł. I choć odsetek osób czytających dużo jest od wielu lat na stabilnym poziomie, to dane te nie napawają optymizmem.

Książka czy e-book – oto jest pytanie

Malejący od lat poziom czytelnictwa w Polsce przyczynia się do spadku przychodów ze sprzedaży książek, które w roku 2014 wyniosły zaledwie 2,48 mld zł (spadek o 7,5% w porównaniu z rokiem 2013).[1] Równocześnie, według danych firmy Virtualo, z  roku na rok dynamicznie rośnie sprzedaż e-booków. Pomimo, iż stanowią one zaledwie 2-5% kupowanych pozycji, wartość tego rynku wynosi obecnie ponad 85 mln zł i rośnie w tempie 50% rocznie. Oba powyższe zjawiska wymuszają na właścicielach księgarni konieczność uruchamiania kanału sprzedaży internetowej oraz nierzadko zamykania księgarni stacjonarnych.

Cena i jakość dostawy to podstawa

Mając na uwadze dynamikę wzrostu sprzedaży książek w kanale online, Polski Instytut Jakości przeprowadził w listopadzie br. test pt.: „Księgarnie Internetowe 2017”, w którym dokonano oceny jakości dostawy, obsługi klienta, cen oraz szerokości oferty w 13 księgarniach internetowych zarejestrowanych w naszym kraju. Do badania wykorzystano ogólnopolski panel „tajemniczych klientów” (mystery shopperów), którzy dokonali zamówienia, a następnie zwrotu książek w każdej z księgarni biorącej udział w teście. Do testowanych przedsiębiorstw należą:

• Aros
• Bonito,
• pl
• Empik
• pl
• Gandalf
• pl
• Livro
• pl
• profit24
• Ravelo
• Świat Książki
• Tania Książka.

Dane na temat oferty każdej z firm zostały zebrane na podstawie informacji dostępnych w Internecie. Ostateczne wyniki wyrażone zostały jako średnia ważona z następujących kategorii:

1. Cena – waga 50%
2. Jakość dostawy i zwrotu – waga 30%
3. Jakość obsługi klienta – waga 10%
4. Szerokość oferty (Asortyment) – waga 10%

Zmienną cena została oceniano na podstawie analizy 65 książek dostępnych w sprzedaży online. Po porównaniu wszystkich ofert, badacze z PIBJA zdecydowali się na przyznanie wyróżnień pięciu księgarniom, w których ceny okazały się najniższe. Należą do nich: nieprzeczytane.pl; Livro; profit24; czytam.pl oraz Bonito. Ze względu na brak statystyczne istotnej różnicy pomiędzy cenami w ww. księgarniach badacze PIBJA nie przyznali żadnej z nich pierwszego miejsca.

W kategorii jakość dostawy i zwrotu, której wartość została oszacowana na podstawie oceny jakości realizacji zamówienia przez tajemniczych klientów, zdecydowanym zwycięzcą okazała się księgarnia Livro, która uzyskała wynik 86,61%, wyprzedzając Bonito (wynik 78,27%) oraz czytam.pl (75,99%).

Najlepszą obsługą klienta może pochwalić się księgarnia  Livro, która z wynikiem 94,29%, wyprzedziła firmę Gandalf (wynik 89,4%) oraz inbook.pl (wynik 85,87%). Z kolei w kategorii szerokość oferty (szerokość asortymentu) zwycięzcą okazał się sklep Aros (wynik 92,5%) przed drugim Bonito (wynik 91,5%) i trzecim nieprzeczytane.pl (wynik 83,13%).

Livro zwycięzcą testu, trzy księgarnie na trzecim miejscu

Biorąc pod uwagę wszystkie zmienne modelu zwycięzcą testu okazała się księgarnia Livro z wynikiem całkowitym 90%. Na kolejnych miejsca znalazły się odpowiednio: Bonito (wynik 87%) oraz ex aequo Aros, czytam.pl oraz profit24 (wynik 84%). Na zwycięstwo sklepu Livro złożyły się przede wszystkim pierwsze miejsca w dwóch kategoriach testowych oraz wyróżnienie w kategorii cena, mającej największą wagę.

Wyniki testu jasno pokazują, iż księgarnie, których jedynym kanałem dystrybucji jest sprzedaż online stanowią silną konkurencję dla znanych sieci takich jak Empik, czy Świat Książki, łączących kanał online z tradycyjną formą sprzedaży. Jednak w trudnych dla czytelnictwa czasach zdarzyć może się wszystko – łącznie z kompletnym załamaniem się rynku i jego monopolizacją przez jeden podmiot. Wniosek jest prosty – jeżeli chcemy aby rynek księgarski był bardziej konkurencyjny  musimy czytać więcej. Wtedy na pewno znajdzie się wielu chętnych aby sprzedać nam tanią książkę.