Okres jesienno-zimowy jest czasem zwiększonego zapotrzebowania na gaz ziemny. Wzrost zużycia paliwa gazowego w miesiącach zimowych generowany jest w dużej mierze przez gospodarstwa domowe, które według danych Głównego Urzędu Statystycznego wykorzystały ponad 36% spośród 554 petadżuli (tj.  dżula) gazu ziemnego zużytego w naszym kraju w roku 2015[1]. W roku 2011, rynek sprzedaży tego paliwa został otwarty, co przyczyniło się do jego zdemonopolizowania. Zgodnie z danymi Urzędu Regulacji Energetyki z czerwca 2017 liczba zarejestrowanych sprzedawców gazu ziemnego wyniosła 139[2]. Od roku 2011 już ponad 108 tys. podmiotów  zdecydowało się  na zmianę dostawcy gazu, z czego prawie 102 tys. stanowią gospodarstwa domowe.

Dynamiczne zmiany na rynku gazu

Postępująca liberalizacja rynku sprzedaży gazu ziemnego przyczynia się do znacznego zwiększenia jego konkurencyjności, co doskonale widać na przykładzie wzrostu liczby zmian dostawców tego paliwa. W roku 2011 zaledwie cztery podmioty zdecydowały się na zmianę sprzedawcy gazu, w kolejnych latach liczba zmian wyniosła odpowiednio – 206 w roku 2012, 223 w roku 2013 i 6578 w roku 2014. Przełomowym rokiem okazał się rok 2015, w którym na zmianę dostawcy gazu zdecydowało się 23 742 podmiotów (wzrost o ponad 250% w porównaniu z rokiem 2014). W roku 2016 nastąpił dalszy ponad stuprocentowy wzrost tej wartości. W obecnym roku już prawie 30 tys. klientów dokonało zmiany sprzedawcy gazu (dane z czerwca) i liczba ta ciągle rośnie.

Gotowanie, ciepła woda, ogrzewanie – ile to kosztuje?

W odpowiedzi na rosnące zainteresowanie klientów rynkiem energetycznym, w październiku 2017 Polski Instytut Badań Jakości przeprowadził test taryf gazu ziemnego oferowanych przez 15 dostawców. Badanie odbyło się we współpracy z renomowanym niemieckim instytutem DtGV – Deutsche Gesellschaft für Verbraucherstudien, który na podstawie wieloletnich doświadczeń na rynku niemieckim, dostarczył metodologię i narzędzia badawcze użyte podczas testu. Projekt „Dostawcy Gazu 2017” stanowi  drugą część badań branży energetycznej, rozpoczętych w sierpniu 2017 testem „Dostawcy Energii Elektrycznej 2017”.

Oferta każdego z 15 dostawców gazu ziemnego została poddana szczegółowej analizie za pomocą modelu opracowanego we współpracy z ekspertami z Niemiec, obejmującego 79 zmiennych podzielonych na trzy kategorie: cena, ogólne warunki oferty oraz przejrzystość oferty.  Ze względu na specyfikę rynku oraz różnice regionalne w badaniu nie uwzględniono kosztów dystrybucji gazu.

Biorąc pod uwagę duże zróżnicowanie w wykorzystywaniu gazu ziemnego przez gospodarstwa domowe  Polski Instytut Badań Jakości dokonał oceny kosztów jego zużycia na podstawie czternastu scenariuszy:

Podział na czternaście scenariuszy został opracowany na  podstawie raportu Głównego Urzędu Statystycznego pt.: „Zużycie Energii w Gospodarstwach Domowych w 2015 r.”, według którego powyższe roczne plany zużycia gazu są reprezentatywne dla 98% polskich gospodarstw domowych.

Uczestnicy testu i metodologia badawcza

W badaniu „Dostawcy Gazu 2017”, Polski Instytut Badań Jakości porównał oferty w 16 polskich firmach zajmujących się sprzedażą gazu ziemnego odbiorcom detalicznym. Do przedsiębiorstw tych należą:

• Audax
• Błękitna Energia
• Energa
• Energy Match
• Eniga
• Fortum
• Gaspol Energy
• Green SA
•  Ineon
• Konerg
• PGE Obrót SA
• PGNiG
• Plus
• Tauron
• Vervis

Dane na temat oferty każdej z firm zostały zebrane na podstawie informacji dostępnych w cennikach, lub podczas rozmowy telefonicznej z biurem obsługi klienta. Ostateczne wyniki wyrażone zostały jako średnia ważona z następujących kategorii:

1. Cena – waga 70%
2. Ogólne warunki oferty – waga 15%
3. Przejrzystość oferty – waga 15%

Każda z kategorii w teście  oceniana była na podstawie różnych kryteriów oraz zmiennych. W przypadku kategorii cena ostateczne wyniki ustalane były na podstawie realnych kosztów zużycia gazu ziemnego w okresie roku z założeniem, że umowa z danym dostawcą zostanie podpisana w dniu 1. Listopada 2017. Wpływ na wartość kryterium „cena” miały koszty zużycia gazu w każdym z czternastu scenariuszy oraz wysokość stawki abonamentowej (czyli stałej opłaty miesięcznej, płaconej niezależnie od zużycia gazu). Suma kosztów całkowitych została następnie porównana procentowo z wynikiem osiągniętym przez najlepszą firmę w danym  scenariuszu (tj. najtańszy sprzedawca gazu otrzymywał wynik 100%, a wyniki pozostałych stanowią wartość procentową obliczoną jako wartość wyniku najniższego dzieloną na wynik uzyskany przez daną firmę). Porównanie takie zostało sporządzone dla wszystkich czternastu scenariuszy.

Wynik w kategorii „Ogólne warunki oferty” został oparty na zmiennych oceniających warunki umów oraz bariery wejścia i wyjścia. Do zmiennych tych należą m.in.: możliwość podpisania umowy na czas nieokreślony, długość okresu wypowiedzenia, czas trwania gwarancji cenowej zawartej w umowie, czy możliwość zawarcia umowy zarówno na gaz ziemny jak i energię elektryczną.

Klasyfikacja firm w kategorii „Przejrzystość oferty” była z kolei oparta na zmiennych oceniających  dostępność dokumentów oraz przejrzystość zapisów w cennikach, wzorach umów oraz zawartych na stronie internetowej. Przykładowymi zmiennymi w tej kategorii są: sposób przedstawienia cen w cenniku (jako ceny brutto lub netto), łatwość znalezienia cennika na stronie internetowej, liczba  często zadawanych pytań na stronie, czy zrozumiałość oferty przedstawionej na stronie i w cenniku/wzorze umowy.

Wyniki badania

Spośród 15 sprzedawców gazu ziemnego biorących udział w badaniu, najlepszy wynik w klasyfikacji ogólnej uzyskała firma Tauron, która z wynikiem 89% wyprzedziła nieznacznie Fortum (wynik 86%). Na trzecim miejscu uplasowała się Eniga z wynikiem na poziomie 85%.

Na ostateczny wynik w badaniu największy wpływ miała zmienna „cena” (kategoria z największą wagą). Biorąc pod uwagę, iż na zmienną tą składały się różne scenariusze zużycia gazu, które same w sobie są  nieporównywalne, ze względu na duże różnice w wykorzystaniu paliwa gazowego,  zdecydowano się podzielić tą zmienną według trzech kryteriów taryfowych tj. taryfy W1, taryfy W2 i taryfy W3.  I tak zwycięzcą w taryfie W1 okazała się firma Fortum, która wyprzedziła Błękitną Energię i Enigę, w taryfie W2 Błękitna Energia przed Enigą i Audaxem, a w taryfie W3 Audax przed Eniga i Ineonem.

W kategorii „Ogólne warunki oferty” zwycięzcą okazał się Tauron z wynikiem 90%, wyprzedzając Ineon (wynik 87%) i Gaspol Energy (wynik 84%). W ostatniej testowanej kategorii – „Przejrzystość oferty” najwyższym wynikiem również może pochwalić się Tauron (93%) z niewielką przewagą nad Plusem (88%) i Green S.A. (85%).