Według danych Komisji Nadzoru Finansowego z lutego 2017 roku aktywa polskiego sektora bankowego pochodzące z udzielonych kredytów osiągnęły niewyobrażalną kwotę  1 167 mld zł i stanowiły ponad 2/3 wszystkich aktywów w tym sektorze. [1] Wynik ten jest w znacznej części kształtowany przez zadłużenie gospodarstw domowych, które odpowiada za niemal 50% sumy zobowiązań kredytowych w Polsce

Rynek kredytowy w liczbach

Statystyczny polski kredytobiorca to osoba w wieku 34-48 lat (aktywność kredytowa w tym przedziale wiekowym wynosi 58% – dane za rok 2014)  zaciągająca pożyczkę w banku (99,5% liczby kredytów udzielonych w 2016 roku), lub znacznie rzadziej w instytucji pozabankowej (0,5%).[2] Mimo, iż od wielu lat kredytobiorcy zaciągają zobowiązana głównie na kwoty rzędu 15-50 tys. zł (37% wszystkich udzielonych kredytów), to jednak zauważa się również bardzo szybki wzrost w ilości pożyczek przekraczających 100 tys. zł, który w 2016 roku wyniósł 16.3% (ogólny udział takich pożyczek to 19%).[3] Pozostałe przedziały kwotowe kredytów bankowych tj. 4-15 tys. zł oraz 50-100 tys. zł stanowiły w roku 2016 odpowiednio 18 i 19% udzielonych pożyczek.[4] Spośród ponad 15 mln kredytobiorców znajdujących się w bazie Biura Informacji Kredytowej, ponad 8 mln posiada kredyty konsumpcyjne (52,88%), 3,6 mln kredyty mieszkaniowe (23,89%), a 3,5 mln kredyty innego rodzaju (23,23%).[5]

Jeden kredyt 12 różnych ofert

Wysoka konkurencja w sektorze bankowym oraz różnorodność produktów kredytowych zmusza potencjalnych kredytobiorców do dogłębnej analizy ofert pożyczkowych znajdujących się w portfelu instytucji finansowych. Oferty te różnią się znacznie m.in. po względem kosztów obsługi kredytu, możliwych sposobów spłaty długu (elastyczność spłaty), formy zabezpieczenia, transparentności umowy kredytowej, sposobów zaciągnięcia pożyczki, a także jakości obsługi klienta.

W maju 2017 roku Polski Instytut Badań Jakości, w ramach kontynuacji współpracy z renomowanym Schweizer Institut für Qualitätstests (SIQT) przeprowadził test kredytów gotówkowych oferowanych przez 12 największych polskich banków. Metodologia Instytutu z Zurichu pozwoliła na dokonanie rzetelnego porównania różnych produktów kredytowych oraz pomogła w sporządzaniu modelu analitycznego opartego na ocenie punktowej przy użyciu 56. zmiennych, podzielonych na trzy kategorie.

W celu zapewnienia maksymalnej rzetelności badań, Polski Instytut Badań Jakości zdecydował się na sporządzenie, a następnie weryfikację 3 następujących scenariuszy kredytowych:

1. Kredyt gotówkowy na kwotę 10 000 zł na okres 12. miesięcy, wnioskowany przez osobę samotną o dochodach netto wynoszących 2 000 PLN, zatrudnioną na umowę zlecenie;
2. Kredyt gotówkowy na kwotę 30 000 zł na okres 36. miesięcy, wnioskowany przez osobę samotną o dochodach netto wynoszących 3 500 PLN, zatrudnioną na umowę o pracę na czas nieokreślony;
3. Kredyt gotówkowy na kwotę 100 000 zł na okres 84. miesięcy, wnioskowany przez osobę samotną o dochodach netto wynoszących 6 000 PLN, zatrudnioną na umowę o pracę na czas nieokreślony.

Wybór banków oraz metodologii badawczej

W badaniu „Kredyty gotówkowe 2017”, Polski Instytut Badań Jakości porównał oferty kredytu gotówkowego w 12. Następujących bankach:

• BGŻ BNP Paribas
• BZ WBK
• Credit Agricole
• Deutsche Bank
• Eurobank
• Getin Bank
• ING
• mBank
• Millennium Bank
• Pekao SA
• PKO BP
• Raiffeisen Polbank

Dane na temat oferty każdego z banków zostały zebrane telefonicznie (rozmowa z infolinią sprzedażową), lub poprzez osobistą wizytę w oddziale. Oprócz weryfikacji trzech scenariuszy kredytowych, badacze z Polski i Szwajcarii dokonali porównania polis ubezpieczeniowych dla kredytów gotówkowych. Ostateczne wyniki wyrażone zostały jako średnia ważona z następujących kategorii:

1. Ogólne Warunki Kredytu – waga 15%
2. Transparentność Oferty – waga 15%
3. Średni Koszt Kredytu dla trzech scenariuszy – waga 70%

Wyniki badania

Spośród dwunastu różnych produktów zdecydowanie wyróżnił się kredyt gotówkowy oferowany przez bank BGŻ BNP Paribas. „Promocyjny Kredyt Gotówkowy” okazał się bezkonkurencyjny w kategorii „Średni Koszt Kredytu”, osiągając wynik 88%, podczas gdy średni wynik dla całego rynku wyniósł 70%. W kategoriach „Ogólne Warunki Kredytu” oraz „Transparentność oferty” Bank BGŻ BNP Paribas osiągnął wynik odpowiednio 41% i 81%, co dało mu miejsca 12. i 2. oraz przyczyniło się do osiągniecia bardzo dobrego całkowitego wyniku wynoszącego 80%.

Drugie miejsce w rankingu „Kredyty gotówkowe 2017” zajął ING Bank Śląski osiągając wynik 85% w kategorii „Ogólne Warunki Kredytu”, 47% w kategorii „Ogólne Warunki Kredytu” oraz 67% w kategorii „Transparentność oferty”, co dało sumaryczny wynik na poziomie 77%.

Ostatnie miejsce na podium rankingu przypadło mBankowi, który okazał się bezkonkurencyjny w kategorii „Transparentność Oferty” (ocena 97%), co przy pozostałych wynikach na poziomie 61% („Ogólne Warunki Kredytu”) oraz 66% („Średni Koszt Kredytu”) w znacznym stopniu przyczyniło się do osiągnięcia dobrego ostatecznego wyniku wynoszącego 70%.